Τοποθέτηση Μαρίας Καρακλιούμη, Αντιπεριφερειάρχη Ν.Τ.Α. στη συζήτηση για το Ασφαλές Διαδίκτυο

Διεξαγωγή στρογγυλής τράπεζας με θέμα «Τα δικαιώματα και οι υποχρεώσεις μας online» (05/04/2013)

Θα ήθελα να ξεκινήσω τη σύντομη τοποθέτησή μου με μερικές προσωπικές εμπειρίες που επιθυμώ να μοιραστώ μαζί σας.

φωτό (C) Γιώργος Φραγκίσκος

Έβαλα το διαδίκτυο στη ζωή μου το 1994, όταν ήμουν φοιτήτρια στο Δουβλίνο, όπου το χρησιμοποιούσαμε πολύ συστηματικά. Ήταν πολύ χρήσιμο για να στέλνουμε τις εργασίες μας στους καθηγητές ή για να επικοινωνούμε με τους φίλους μας. Όταν γύρισα στην Ελλάδα είχα το «ξεχωριστό προσόν - προνόμιο» για την εποχή να γνωρίζω τη χρήση του διαδικτύου. Συνεργάστηκα τότε με το Υπουργείο Παιδείας και φτιάξαμε σε συνεργασία με την Forthnet, καθώς δεν υπήρχε άλλη εταιρεία που να δραστηριοποιείται σε αυτές τις υπηρεσίες, το www.ypepth.gr. Εκείνη την περίοδο η προκήρυξη κάποιας θέσης ΔΕΠ σε Πανεπιστήμιο έπρεπε να δημοσιοποιηθεί και στον Τύπο. Τις περισσότερες φορές τα περιφερειακά πανεπιστήμια αρκούνταν σε δημοσιεύσεις στον τοπικό τύπο. Αυτό είχε ως συνέπεια να ευνοούνται οι εσωτερικοί υποψήφιοι για τις θέσεις με σημαντικές κατά τη γνώμη μου επιπτώσεις στο επίπεδο των διδασκόντων. Εκείνη την περίοδο με απόφαση του υπουργού οι προκηρύξεις δημοσιεύονταν πλέον και στο διαδίκτυο. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα την επιστροφή πολλών και λαμπρών νέων επιστημόνων που ζούσαν και δίδασκαν στο εξωτερικό. Η αίσθηση που είχα ως τότε αποκομίσει για το διαδίκτυο ήταν πως μόνο καλά μπορούσε να φέρει.

Το 1997 βρέθηκα ξανά σε ένα διεθνές περιβάλλον ως μεταπτυχιακή φοιτήτρια στο πανεπιστήμιο του Essex της Μεγάλης Βρετανίας. Το Πανεπιστήμιο είχε διάφορα εργαστήρια υπολογιστών, κάποια από τα οποία δεν έκλειναν καμία στιγμή της ημέρας. Σε αυτά μπορούσες να συναντήσεις δυο βασικές κατηγορίες φοιτητών: Αυτούς που το deadline της εργασίας τους πλησίαζε με την ένταση των τελευταίων δευτερολέπτων μιας ωρολογιακής βόμβας, και εκείνους που σημείωναν διαδοχικά ρεκόρ στην ταχύτητα πληκτρολόγησης στα chat room, τους δικτυακούς χώρους συνάντησης εκείνης της περιόδου. Ήταν μια ωραία εποχή γι' αυτούς που αγαπούσαν το καινούργιο: Pentium Ι υπολογιστές σε εκπληκτικές ταχύτητες της τάξης των 233 ΜΗz αλλά και DEC Alpha σε περιβάλλον X-WINDOWS και UNIX. Το yahoo, το lycos και το altavista ήταν οι διαδεδομένες μηχανές αναζήτησης, το hotmail ΔΕΝ ανήκε στη Microsoft και το GOOGLE ήταν ακόμα research project στο μυαλό δυο Αμερικάνων φοιτητών. Το IRC ένωνε γνωστούς και αγνώστους σε θεματικά chat. Τα Multi-User Games δεν είχαν γραφικό περιβάλλον. Ήταν μια εποχή όλο υποσχέσεις για το που πάει η τεχνολογία. Το internet είχε μπει στη ζωή των φοιτητών και σιγά-σιγά διεύρυνε τη βάση του.

Τα chat room της εποχής, δεν τα είχα ξαναδεί. Είδα όμως διάφορους – Έλληνες κυρίως- να τα χρησιμοποιούν και εντυπωσιάστηκα. Πέραν της προαναφερθείσας ανεκδιήγητης ταχύτητας στην πληκτρολόγηση, το περιεχόμενο των συζητήσεων ήταν πολυποίκιλο. Περιλάμβανε αθλητικές συζητήσεις, οι οποίες συχνά ήταν γνήσια χουλιγκανικές και ανάλογα αθυρόστομες, φλερτ και ανταλλαγή ερωτικών φιλοφρονήσεων αλλά και συζητήσεις που συχνά άγγιζαν ή και ξεπερνούσαν τα όρια της ερωτικής φιλολογίας ή και αυτής της πορνογραφίας. Σε κάθε περίπτωση, οι συνομιλούντες χρησιμοποιούσαν ένα ψευδώνυμο, και σπανιότατα ο κάθε ένας γνώριζε τα στοιχεία του άλλου. Αυτό φυσικά εξυπηρετούσε τα μάλα εκείνους που στο chat αυτό έψαχναν μια διέξοδο να ξεσπάσουν από την πίεση της φοιτητικής τους ζωής, χωρίς συνέπειες. Το πολύ-πολύ να τους «πετούσε έξω» από το room ένας administrator. Το εικονικό, όχι την αίθουσα με τους υπολογιστές.

Δεκαέξι χρόνια αργότερα, η διείσδυση του internet είναι πια πολύ βαθειά και τα demographics έχουν υπερδιευρυνθεί. Άνθρωποι όλων των ηλικιών, των επιπέδων μόρφωσης, και των περισσότερων κοινωνικών στρωμάτων είναι καθημερινά online. Τα κοινωνικά δίκτυα έχουν ενταχθεί σε τέτοιο βαθμό στη ζωή μας, που το facebook μόνο έχει 618 εκατομμύρια καθημερινούς ενεργούς χρήστες. Τα μικρά παιδιά και οι έφηβοι, διαφέρουν από εμάς τους μεγαλύτερους ως προς το πως βιώνουν αυτά τα εργαλεία. Βρέθηκαν σε μια εποχή που τα μέσα αυτά ήταν ήδη διαθέσιμα σε όλους και όχι σε αυτούς τους πρωτοπόρους που αναζητούσαν τις νέες τεχνολογίες. Επομένως αποτελούν με πολύ διαφορετικό τρόπο την καθημερινότητά τους.

Το Ίντερνετ είναι ταυτόχρονα μια σημαντική πηγή πληροφόρησης, μια τεράστια αγορά αγαθών και υπηρεσιών και ένας ευρύς χώρος κοινωνικοποίησης. Είναι μια παράλληλη κοινωνία. Μπορείς να αγοράσεις μια τηλεόραση χωρίς ποτέ να δεις τον πωλητή, να νοικιάσεις ένα δωμάτιο ξενοδοχείου, αλλά και να αναζητήσεις έναν ερωτικό σύντροφο. Σε όλες τις παραπάνω περιπτώσεις, όπως και στην υπόλοιπη -πραγματική- ζωή, μπορεί να πέσεις θύμα εξαπάτησης. Η εταιρεία να είναι αφερέγγυα, το ξενοδοχείο να έχει παραπλανητικές φωτογραφίες, η γνωριμία να είναι διαφορετική από αυτή που περίμενες. Δικλείδες ασφαλείας υπάρχουν, αλλά πολύ σημαντικό ρόλο παίζει η εμπειρία, αυτή της πραγματικής ζωής.

Εχθές άκουσα πως παιδιά στην Ιταλία έδωσαν τέλος στη ζωή τους επειδή παρενοχλήθηκαν στο διαδίκτυο και πως στην Ελλάδα το διαδικτυακό bulling είναι γεγονός. Αυτά είναι πραγματικά θλιβερά γεγονότα.

Τα παιδιά, με την αθωότητά τους είναι ευκολότερα θύματα. Οι γονείς και οι δάσκαλοι είναι αυτοί που οφείλουν να σηκώσουν το βάρος της εκπαίδευσης των παιδιών και σε αυτόν τον τομέα.

Αυτό όμως πρέπει να γίνει με συνέργιες. Δε μπορεί όλα να τα κάνουν οι γονείς. Πρέπει και οι εκπαιδευτικοί να συνδράμουν. Δεν είμαι βεβαία αν μπορούν να ανταποκριθούν οι εκπαιδευτικοί σε αυτό το έργο. Οι περισσότεροι εξ αυτών είναι πιο επιφανειακοί γνώστες των υπολογιστών και του διαδικτύου σε σχέση με τους μαθητές τους. Σίγουρα η λύση δεν είναι να απαγορεύσουμε στα παιδιά να χρησιμοποιούν το διαδίκτυο στο σπίτι. Μπορούν να βγουν από το σπίτι και να βρουν πρόσβαση από ένα καφέ ή ένα έξυπνο κινητό.

Νομίζω η ενδεδειγμένη συμπεριφορά απέναντι στο πρόβλημα είναι εμείς να ενημερωνόμαστε για τους κινδύνους και να τους συζητούμε με τα παιδιά. Με συζήτηση χωρίς υπερβολές. Το διαδίκτυο είναι εικονική μεν μα παράλληλη κοινωνία με οφέλη και κινδύνους. 

Η στρογγυλή τράπεζα με θέμα «Τα δικαιώματα και οι υποχρεώσεις μας online», διεξήχθη την Παρασκευή 5 Απριλίου 2013, και ώρα 11:00 πμ. στην αίθουσα εκδηλώσεων του Γραφείου του Ε.Κ. στην Αθήνα. Διοργανώθηκε από τη δράση Saferinternet.gr του Ελληνικού Κέντρου Ασφαλούς Διαδικτύου σε συνεργασία με το Γραφείο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στην Ελλάδα.

Περισσότερες φωτογραφίες στο http://mariakaraklioumi.blogspot.gr