Ομιλία Μαρίας Καρακλιούμη στο έκτακτο συνέδριο της Ένωσης Περιφερειών Ελλάδας

                                                                                       Αθήνα, 20 Σεπτεμβρίου 2013

Καλησπέρα σε όλους. Η τοποθέτησή μου θα αφορά αποκλειστικά στα οικονομικά της Αυτοδιοίκησης καθώς αυτό είναι και το θέμα του Συνεδρίου.

Τα οικονομικά της Αυτοδιοίκησης θεωρώ ότι δεν πρέπει να είναι ανεξάρτητα της δημοσιονομικής αποκέντρωσης, η οποία με τη σειρά της θα πρέπει να είναι ανάλογη και της διοικητικής διοίκησης της χώρας.

Είναι σαφές νομίζω για όλους εμάς που λειτουργούμε με βάση την αρχή της επικουρικότητας, όπου οι δημόσιες πολιτικές ασκούνται στο χαμηλότερο δυνατό επίπεδο διοίκησης, το οποίο βεβαίως γεωγραφικά πρέπει να περιορίζεται εκεί που εξαντλούνται οι οικονομίες κλίμακας και όχι απαραίτητα εκεί που εξαντλούνται οι περιφερειακές ενότητες.

Η περιφερειακή διοίκηση ακριβώς λόγω του επιτελικού και αναπτυξιακού της ρόλου θα πρέπει να σχεδιάζει την παροχή τοπικών δημόσιων αγαθών τα οποία αυτά θα πρέπει να είναι το όχημα για την ανάπτυξη.

Για να επιτευχθεί όμως ένας τέτοιος στόχος θα πρέπει να έχουμε τη δυνατότητα να επιβάλλουμε τοπικούς φόρους. Στο πλαίσιο λοιπόν της αποκέντρωσης πάντα μέσω της αποκλιμάκωσης του κράτους, γιατί όχι «αποκέντρωση» αλλά να διατηρεί το κεντρικό κράτος την διακριτική αρμοδιότητα, θα πρέπει να έχουμε φοροληπτική δυνατότητα και αυτός θα πρέπει να είναι ο στόχος μας: να μπορούμε να επιβάλλουμε φόρο σε τοπικό επίπεδο και να τον αξιοποιούμε ανάλογα με τις τοπικές ανάγκες.

Αυτό δεν σημαίνει ότι θα επιβάλλουμε ένα νέο φόρο. Φόροι επιβάλλονται αρκετοί. Θα μπορούσαν όμως κάποιοι απ’ αυτούς να μπορούν να επιβληθούν από την Αυτοδιοίκηση.

Για να γίνουν όμως όλα αυτά μιας και μιλήσαμε αρκετά και για τους προϋπολογισμούς και για το πώς καταρτίζονται και για το γεγονός ότι παίρνουμε τα χρήματα από τους κεντρικούς αυτοτελείς πόρους κ.λπ. θα πρέπει να δούμε και ποιες είναι οι δυνατότητες των αιρετών και ποιες είναι οι δυνατότητες της Αυτοδιοίκησης.

Είναι πολύ συγκεκριμένη η δομή και των Περιφερειών και βεβαίως στον πρώτο βαθμό των Δήμων, γι’ αυτό επειδή πολλές φορές οι δυνατότητες στην οικονομική διοίκηση των αιρετών είναι περιορισμένες έχω την εκτίμηση ότι θα πρέπει να διεκδικήσουμε την ύπαρξη ενός σταθερού οικονομικού επιτελείου στις Περιφέρειες, το οποίο θα αποτελείται από καταρτισμένους υπαλλήλους, που θα έχουν τη δυνατότητα να επιλαμβάνονται τουλάχιστον των τεχνικών ζητημάτων που αφορούν στην υλοποίηση των προϋπολογισμών.

Ποιος ασκεί σήμερα οικονομική πολιτική; Οι υπάλληλοι των ΥΔΕ. Και αυτό είναι σαφές. Ψηφίζουμε, γίνεται η κατάρτιση του προϋπολογισμού από το επιτελείο της Περιφέρειας, έρχεται στην Εκτελεστική Επιτροπή, ψηφίζουμε ως προς την σκοπιμότητα, προτείνουμε αν χρειαστεί ανά Περιφερειακή Ενότητα και κάποιες αλλαγές, ψηφίζεται από το Περιφερειακό Συμβούλιο και κατόπιν εκτελείται ή «εκτελείται» πραγματικά, από τους υπαλλήλους των ΥΔΕ.

Αν λοιπόν ο υπάλληλος στη Νότια Αθήνα στις Υπηρεσίες Δημοσιονομικού Ελέγχου είναι συνεργάσιμος μπορεί μια δαπάνη να εγκριθεί αλλά μπορεί και να μην εγκριθεί. Επίσης μπορεί να εγκριθεί φέτος αλλά αν ο υπάλληλος έχει άλλη διάθεση την επομένη χρονιά μπορεί να πει «δεν θα το εγκρίνω».

Έχει παρατηρηθεί δαπάνη που έχει εγκριθεί στη Νότια Αθήνα να μην έχει εγκριθεί στη Βόρεια και είναι η ίδια δαπάνη, με τον ίδιο τρόπο, με τον ίδιο έλεγχο, σεβόμενοι το δημόσιο συμφέρον και τα χρήματα που έχουμε κληθεί να διαχειριστούμε.

Σε καμιά περίπτωση οι Περιφέρειες όπως αναφέρθηκε πιο πριν δεν είναι εταιρείες αλλά να μην περάσουμε και στο άλλο άκρο, δεν είναι και φιλανθρωπικά ιδρύματα. Το έργο πρέπει να αξιολογηθεί.

Η ύπαρξη λοιπόν στόχων και μάλιστα στόχων οικονομικών είναι ευεργετική για την Περιφέρεια. Γιατί; Διότι πολλές φορές ο τρόπος με τον οποίον λειτουργεί μια Περιφέρεια μπορεί να αναδείξει και ένα τόπο και έχει παρατηρηθεί τουλάχιστον στο εξωτερικό ότι εκεί που οι Δήμοι και οι Περιφέρειες λειτουργούν καλά έχουν τη δυνατότητα να προσελκύσουν επενδύσεις, έχουν τη δυνατότητα να εξασφαλίσουν ένα καλύτερο βιοτικό επίπεδο για τους πολίτες τους, έχουν τη δυνατότητα να είναι διαφορετικές και να συγκρίνονται σε σχέση με τις άλλες.

Έχω την αίσθηση λοιπόν ότι βασικός στόχος θα πρέπει να ’ναι η Αυτοδιοίκηση να αναδείξει τη δυνατότητά της, να μπορεί να αναπτύξει Περιφέρειες, να μπορεί να κάνει τη διαφορά και βεβαίως σε καμία περίπτωση να μην είναι παρακολούθημα της κεντρικής διοίκησης.

Νομίζω ήμουν εντός χρόνου, απλώς θέλω να δηλώσω ότι τουλάχιστον με υποτιμά πολιτικά να έρχεται ένας Υπουργός και να φεύγει χωρίς να μας λέει αυτά που θέλει να πει.