Έχουν
ήδη περάσει δύο χρόνια από την εφαρμογή
του Καλλικράτη και η θητεία μας διανύει
ήδη το δεύτερο μισό της.
Με
την ευκαιρία απολογισμού των πεπραγμένων
της ΠΕ Νότιας Αθήνας για το έτος 2012, τον
οποίο και καταθέτω, είναι νομίζω ευκαιρία
στο λίγο χρόνο που έχουμε για να
τοποθετηθούμε, να συζητήσουμε σημαντικά
θέματα που μπορούν να επηρεάσουν την
καλύτερη λειτουργία του θεσμού και
συνάμα να προσφέρουν καλύτερη υπηρεσία
στον πολίτη.
Άλλωστε
η σύγκριση που μπορεί να επιχειρηθεί
μεταξύ των ΠΕ είναι μάλλον ατυχής καθώς
δεν πρόκειται για ομοειδείς περιπτώσεις.
Υπάρχουν
ΠΕ διαφορετικών ταχυτήτων.
Νομίζω
πως η συζήτησή μας θα πρέπει να έχει ως
αφετηρία το εξής ερώτημα: «Ποια δημόσια
διοίκηση θέλουμε και με ποιο τρόπο θα
την εξασφαλίσουμε;».
Οι
πολίτες που πλησιάζουν τις υπηρεσίες
μας για να εξυπηρετηθούν διαμορφώνουν
εν πολλοίς την προσωπική τους εικόνα
για το κράτος. Ο μέσος Έλληνας δεν θα
έρθει κατά κανόνα σε καμία φάση της ζωής
του σε επαφή με κάποιο μέλος της κυβέρνησης
ή τον πρωθυπουργό. Η εικόνα που διαμορφώνει
προκύπτει από την επαφή του με στελέχη
των δημοσίων υπηρεσιών. Ορισμένα από
αυτά τα στελέχη αυτά, είναι και οι
υπάλληλοι της Περιφέρειας.
Για
την καλύτερη απόδοση τόσο των υπαλλήλων
όσο και των στελεχών της Περιφέρειας
θα πρέπει να συντρέχουν κατά τη γνώμη
μου τουλάχιστον οι εξής προϋποθέσεις:
- Να εξασφαλίζεται ένα ικανοποιητικό περιβάλλον εργασίας
- Να είναι το αντικείμενο της εργασίας τους κοντά στο γνωστικό αντικείμενο και τα ενδιαφέροντά τους (κι αν δεν είναι, να επιδιώκεται η επανακατάρτισή τους)
- Να είναι εφικτή η συνεργασία μεταξύ των υπηρεσιών
Θεωρώντας
βέβαια πάντα ως αυτονόητη την καλή
διάθεση των εργαζομένων να αποδώσουν
στην εργασία τους το μέγιστο των
δυνατοτήτων τους.
Όσον
αφορά στην ΠΕ Νότιας Αθήνας για την
οποία και θα μιλήσω.
Οι
υποδομές μας μπορούν να χαρακτηριστούν
κάτι λιγότερο από μέτριες. Η Περιφερειακή
Ενότητα Νοτίου Τομέα Αθήνας, στεγάζεται
σε τρία διαφορετικά μισθωμένα κτήρια
στην Καλλιθέα και τον Άλιμο. Τα κτήρια
της Καλλιθέας, είναι νοικιασμένα
τμηματικά και αντιμετωπίζουν μια σειρά
από προβλήματα ως προς τη λειτουργικότητά
τους.
Οι
υπηρεσίες είναι σχεδόν διασκορπισμένες,
με αποτέλεσμα ο πολίτης που αντιμετωπίζει
ήδη την αρκετά περίπλοκη ελληνική
γραφειοκρατία, να δυσκολεύεται ακόμη
περισσότερο να εξυπηρετηθεί. Συνάμα, ο
υπάρχων χώρος δεν επαρκεί ούτε για την
σωστή χωροθέτηση των διευθύνσεων, των
τμημάτων αλλά και των ίδιων των γραφείων
και του προσωπικού.
Επίσης
υπάρχουν προβλήματα και με τις
ηλεκτρολογικές εγκαταστάσεις και συχνά
διακόπτεται το ρεύμα και άρα η λειτουργία
και των ηλεκτρονικών υπολογιστών, που
δεν είναι εφοδιασμένοι με UPS.
Ακόμη
και η πρόσβαση της υπηρεσίας στο Διαδίκτυο
είναι πολύ χαμηλής ταχύτητας καθώς η
γραμμή των 2mbit που χρησιμοποιεί η Π.Ε.
Ν.Τ.Α. επαρκεί οριακά για τις ανάγκες
του Ηλεκτρονικού Πρωτοκόλλου αλλά όχι
και για την πλήρη χρήση του ηλεκτρονικού
ταχυδρομείου και τη μεταφόρτωση κειμένων
(download) κ.λπ..
Τέλος
ως και η πρόσβαση πολιτών και εργαζομένων
στα κτήρια μας είναι δύσκολη καθώς
κανένα από τα κτήρια της ΠΕ δε βρίσκεται
κοντά σε σταθμό μέσου σταθερής τροχιάς,
τη στιγμή που όλοι οι δήμοι μας έχουν
πρόσβαση σε κάποιο μέσο σταθερής τροχιάς.
Το
πρόβλημα αυτό είμαστε πολύ κοντά στο
να το λύσουμε, αν μας συνδράμουν και οι
υπηρεσίες. Έχουν βρεθεί κτήρια που θα
μπορούσαμε να μετακινηθούμε για αγορά
ή ενοικίαση. Απλώς εδώ και κάποιους
μήνες αναμένουμε τις περαιτέρω ενέργειες
του τμήματος περιουσίας στο οποίο έχουμε
απευθυνθεί.
Ως
προς τη στελέχωση των υπηρεσιών: Είναι
γνωστό ότι οι υπηρεσίες μας από την αρχή
της θητείας μας είναι υποστελεχωμένες.
Για παράδειγμα η διεύθυνση Τεχνικών
Έργων έχει μεν προϊστάμενο, αλλά κανένα
άλλο υπάλληλο!
Η
Δ/νση Ανάπτυξης έχει μικρό αριθμό
υπαλλήλων, ενώ δεν υπάρχουν οδηγοί στην
υπηρεσία με αποτέλεσμα να καθυστερεί
πολλές φορές η διενέργεια ελέγχων
(περιοδικών ή από καταγγελίες).
Οι
δρόμοι για το μοντέλο διοίκησης που
θέλουμε να έχουμε είναι δύο και σίγουρα
καθένας από αυτούς μπορεί να αποδώσει
υπό άλλες συνθήκες και βεβαίως πάντα
ανάλογα με το πλήθος και την εξειδίκευση
του προσωπικού.
Η
πρώτη επιλογή είναι να επιδιώξουμε ένα
αποκεντρωτικό μοντέλο, στο πνεύμα που
ορίζει ο Καλλικράτης. Δηλαδή:
Με
διακριτές υπηρεσίες ανά ΠΕ οι οποίες
θα είναι στελεχωμένες, στις οποίες θα
έχει γίνει αξιολόγηση αναγκών, και όπου
δεν θα υπάρχουν διαφορετικών ταχυτήτων
ΠΕ ενώ και οι προϋπολογισμοί των ΠΕ θα
υλοποιούνται τοπικά.
Η
δεύτερη εναλλακτική είναι να επιδιώξουμε
το συγκεντρωτικό μοντέλο όπως περίπου
γίνεται σήμερα.
Σήμερα
όμως λειτουργούμε βάσει του αναλογικού
μοντέλου όσον αφορά στα έγγραφα των
υπηρεσιών και στην τήρηση του αρχείου.
Το
αρχείο δεν είναι ψηφιακό και η
προσβασιμότητα σε αυτό κρίνει και την
αποτελεσματικότητα των υπηρεσιών.
Πραγματικά
έχω πολλές φορές αναρωτηθεί ποια θα
πρέπει να είναι, για παράδειγμα, τα
προσόντα ενός Δ/ντη στο τμήμα Ανάπτυξης
μιας ΠΕ.
Ο
Δ/ντης αυτός θα πρέπει να είναι σε θέση
να ελέγξει, μεταξύ άλλων, αν τηρείται η
νομιμότητα στις άδειες λειτουργίας που
εκδίδονται για τη βιομηχανία, τη
βιοτεχνία, στις άδειες άσκησης
επαγγέλματος, στις κάρτες εργασίας των
μεταναστών, στις μετακινήσεις των
μαθητών στις σχολικές εκδρομές ενώ
πρέπει ακόμη να έχει γνώμη και για την
παράταση της τυροκομικής περιόδου!
Νομίζω
πως η δημόσια διοίκηση που πρέπει να
επιδιώξουμε είναι μια σύγχρονη διοίκηση
η οποία τηρώντας τη νομιμότητα θα
εξυπηρετεί τον πολίτη. Και στην οποία
βεβαίως θα αξιολογούνται όλοι. Υπάλληλοι,
προϊστάμενοι, διευθυντές. Με κριτήρια
όμως σοβαρά.
Πολλές
φορές έχουμε παρασυρθεί και έχουμε
θεωρήσει ότι η ταχύτητα θα πρέπει να
είναι το κριτήριο αξιολόγησης. Στη χώρα
του «γρηγορόσημου» φοβούμαι πως κάτι
τέτοιο δε θα έλυνε αλλά θα διατηρούσε
φαινόμενα κακοδιοίκησης.
Εκτιμώ
επίσης πως με την επίσπευση των διαδικασιών
για την ηλεκτρονική υπογραφή θα μπορούσαμε
να λύσουμε το πρόβλημα της μεταφοράς
των εγγράφων.
Στις
περιπτώσεις που αποφάσεις χρειάζονται
υπογραφή από Γενικό Δ/ντη τα έγγραφα
ταξιδεύουν. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα
χρονική καθυστέρηση ενώ διατρέχουμε
πάντα τον κίνδυνο να χάσουμε κάποια
έγγραφα από το φάκελο.
Η
δική μας ΠΕ, όπως προανέφερα, έχει
υπηρεσίες σε δύο περιοχές. Στην Καλλιθέα
και στον Άλιμο. Όπως είναι αναμενόμενο
μετακινούμαι στους δύο αυτούς προορισμούς
προκειμένου να υπογράψω τις αποφάσεις
εκείνες στις οποίες απαιτείται η υπογραφή
μου.
Κλείνοντας
την τοποθέτησή μου εκτιμώ πως η χρήση
της τεχνολογίας είναι η λύση για την
καλύτερη ποιότητα των υπηρεσιών μας.
Δεδομένων
των στενών περιθωρίων από άποψη οικονομική
αλλά και από άποψη αριθμού υπαλλήλων
οι ΠΕ θα μπορούσαμε να λειτουργήσουμε
στο πρότυπο του ΚΕΠ και με παράλληλη
ηλεκτρονική πρόσβαση στα απαιτούμενα
δικαιολογητικά για κάθε περίπτωση.
(Π.χ
όπως το Τμήμα Επαγγέλματος της ΠΕ μας
όπου η ανάρτηση των απαραίτητων
δικαιολογητικών που χρειάζεται ο πολίτης
σε κάθε περίπτωση, έχει διευκολύνει
σημαντικά τη δουλειά μας)
Να
είμαστε προσβάσιμοι στους πολίτες και
να μπορούμε να δεχόμαστε τα αιτήματά
τους. Και να προωθούμε τα αιτήματα
αναλόγως. Υπάρχουν ΠΕ με ιδιαίτερη
εξειδίκευση σε κάποια θέματα.
Για
παράδειγμα ο μηχανικός που εργάζεται
για την αδειοδότηση μιας βιομηχανίας
μπορεί να βρίσκεται σε οποιοδήποτε
σημείο της Περιφέρειας και να διαβάζει
το φάκελο.
Με
την υιοθέτηση ηλεκτρονικού φακέλου και
υπογραφής τα αιτήματα μπορούν να
εισάγονται καθημερινά και την ίδια ή
την επόμενη το πολύ ημέρα να ξεχρεώνονται
στους εισηγητές. Έτσι θα εξασφαλίσουμε
καλύτερο προγραμματισμό και η εξειδίκευση
των υπαλλήλων θα οδηγεί στην μεγαλύτερη
τήρηση της νομιμότητας που είναι και
το ζητούμενο.